บทที่ 2 สิทธิของผู้บริโภค

ความหมายและสิทธิของผู้บริโภค

1. ความหมายของผู้บริโภค
ผู้บริโภค หมายถึง ผู้ซื้อหรือได้รับบริการจากผู้ประกอบธุรกิจหรือผู้ซึ่งได้รับการเสนอหรือการชักชวน จากผู้ประกอบธุรกิจ เพื่อให้ซื้อสินค้าหรือรับบริการและหมายความรวมถึงผู้ใช้สินค้าหรือผู้ได้รับบริการจากผู้ประกอบธุรกิจโดยชอบ แม้มิได้เป็นผู้เสียค่าตอบแทนก็ตาม
2. สิทธิของผู้บริโภค
รัฐบาลได้ออกกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภคเมื่อปี พ.ศ. 2522 และแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2541 ได้บัญญัติให้ความคุ้มครองผู้บริโภค มีสาระสำคัญที่ควรทราบดังนี้
2.1 สิทธิที่จะได้รับข่าวสาร รวมทั้งคำพรรณาคุณภาพที่ถูกต้องและเพียงพอเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการ
2.2 สิทธิที่จะมีอิสระในการเลือกหาสินค้าและบริการ
2.3 สิทธิที่จะได้รับความปลอดภัยจากการใช้สินค้าหรือบริการ
2.4 สิทธิที่จะได้รับความเป็นธรรมในการทำสัญญา
2.5 สิทธิที่จะได้รับการพิจารณาและชดเชยความเสียหาย
3. คณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค
คณะกรรมการผู้บริโภค ประกอบด้วย นายกรัฐมนตรีเป็นประธาน มีอำนาจหน้าที่ ดังนี้
3.1 รับเรื่องราวร้องทุกข์จากผู้บริโภคที่ได้รับความเดือดร้อน
3.2 ติดตามสอดส่องพฤติกรรมของผู้ประกอบธุรกิจและทดลองหรือพิสูจน์สินค้าหรือบริการตามที่เห็นสมควร
3.3 สนับสนุนหรือศึกษาวิจัยร่วมกับสถาบันการศึกษาและหน่วยงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภค
3.4 ส่งเสริมและสนับสนุนให้การศึกษาแก่ผู้บริโภคในทุกระดับการศึกษาเกี่ยวกับความปลอดภัยและอันตรายที่อาจได้รับจากสินค้าหรือบริการ
3.5 เผยแพร่วิชาการและให้ความรู้แก่ผู้บริโภค
3.6 ประสานงานกับส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐที่มีหน้าที่เกี่ยวกับการควบคุมหรือกำหนดมาตรฐานของสินค้าและบริการในการติดตามตรวจสอบ จับกุมและดำเนินคดี
3.7 ปฏิบัติการตามที่คณะกรรมการเฉพาะเรื่องมอบหมาย

ในการเลือกซื้อเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เพื่อให้ประโยชน์ต่อสุขภาพผู้บริโภคควรคำนึงถึงหลักในการเลือกดังนี้
1. เลือกผลิตภัณฑ์ที่ดีมีมาตรฐานตามที่หน่วยราชการที่เกี่ยวข้องกำหนด เช่น
1.1 ยารักษาโรค ต้องได้รับการรับรองและอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการ
อาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข
1.2 อาหารและสิ่งของเครื่องใช้ ต้องเลือกผลิตภัณฑ์ที่ได้รับเครื่องหมายมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม จากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม
2. เลือกผลิตภัณฑ์ที่มีฉลากบอกส่วนประกอบ วัน เดือน ปี ที่ผลิต เลขทะเบียน สถานที่ผลิต วันหมดอายุ
3. เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีประโยชน์ มีคุณค่า มีความปลอดภัยต่อสุขภาพมากที่สุด
4. ควรเลือกซื้อ เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ตามความจำเป็นและประโยชน์ในการใช้สอย
5. ผลิตภัณฑ์บางชนิดสามารถพิสูจน์ได้ก่อนเลือกซื้อมาใช้ เช่น เครื่องสำอางบางชนิด
ถ้าทาผิวหน้าแล้วปรากฏว่าแพ้ มีอาการคัน ก็ไม่ควรเลือกซื้อมาใช้